'Geweld tegen vrouwen moet bespreekbaar worden in Nederland'

‘Naast dat geweld tegen vrouwen nog steeds voorkomt, frustreert het mij hoe gesloten de omgeving is voor dit onderwerp’, zegt Minella van Bergeijk. Ze was drie jaar directeur van Tearfund en in het verleden werkzaam geweest op het gebied van huiselijk geweld en mensenhandel. 

Het is belangrijk dat Nederland zich meer gaat bezighouden met geweld tegen vrouwen om het taboe rondom het thema te doorbreken, vindt Minella. ‘We deden ooit eens een oproep in magazine Eva (voor Tear werkte Minella voor Eva, red.) voor vrouwen die te maken hadden met huiselijk geweld. We kregen nauwelijks reactie uit zo’n grote groep lezeressen. Maar het speelt nog steeds. Safe houses zitten nog altijd vol en niet alleen met minder-ontwikkelde mensen, zoals vroeger altijd werd gedacht.’ Ze meent dat onmacht in relaties iets van alle tijden is en dat fysiek geweld daarvan een uiting kan zijn.

Geen ver-van-je-bed-show

Gendergerelateerd geweld voelt meestal als een ver-van-je-bed-show. Toch is de kloof tussen wat er hier en wat in een land in ontwikkeling gebeurt volgens Minella helemaal niet zo groot. ‘Ik denk dat onmacht in relaties los staat van geld en ratio. Natuurlijk heeft het te maken met culturele waarden, maar de emotionele band die mensen zoeken binnen een relatie, is overal hetzelfde. Iedereen wil verbonden zijn, dat is cultuur overstijgend.

We zijn in Nederland meestal niet meer financieel of cultureel afhankelijk, maar emotioneel gezien wel heel erg, omdat iedereen verlangt naar liefde’, legt Minella uit. Juist in afhankelijkheidsrelaties kan een scheve balans ontstaan tussen macht en onmacht. Dat is precies waar volgens haar onze uitdaging ligt en waar het lastig wordt. ‘We denken weleens dat het alleen mensen ver bij ons vandaan overkomt. Maar ook die mensen snappen zien heus wel dat geweld binnen een relatie niet normaal is.’

“Het lastige is dat we in Nederland uitgaan van het beeld van de zelfstandige vrouw, die sterk genoeg is om voor zichzelf op te komen”

‘Iedere vrouw heeft iets kwetsbaars’

Onrecht is iets waar Minella heel slecht tegen kan. Als kind al. ‘Als dingen in mijn omgeving niet kloppen, wil ik er iets tegen doen waar ik kan. Door mijn vele werk op relatiegebied, wat ik zowel in Nederland als in het buitenland heb gedaan, heb ik gezien dat vrouwen overal sterk zijn. Maar ook dat er in iedere vrouw iets kwetsbaars zit.’

‘Het lastige is dat we in Nederland uitgaan van het beeld van de zelfstandige vrouw, die sterk genoeg is om voor zichzelf op te komen. Daarnaast zijn er een heleboel handboeken over hoe het je het beste kunt handelen in een goede relatie. We zijn met zijn allen zo gefocust op hoe het hoort en wat het beste is, maar in de praktijk gaat dat niet altijd zo.’ In de onmacht van een relatie gebeuren soms nare dingen. Dat zorgt voor een enorm gevoel van falen, waardoor mensen er niet over durven te praten.

“We moeten meer openstaan voor de rouw van de werkelijkheid”

‘We moeten niet meer zo naïef zijn’

Slachtoffer worden van geweld kan iedereen overkomen. Buiten relaties, maar ook binnen relaties. Onafhankelijk van iemands leeftijd, klasse en kerkelijke achtergrond. Een verschil maken op dit gebied is helemaal niet zo moeilijk. ’Voor mijn gevoel hoef je niet alles te weten over dit onderwerp, maar is je houding de sleutel tot verandering’, meent Minella.

‘We moeten vooral niet meer zo naïef zijn. Dat is het allerbelangrijkste.’ Het vermogen om te luisteren is hierin de kunst. ‘Dit onderwerp zichtbaar maken, betekent namelijk dat we wat meer moeten openstaan voor de rouw van de werkelijkheid.’ Dat kan als we meer durven te luisteren naar verhalen van mensen die wél in zo’n situatie zitten en als we ook zelf wat opener worden. Als we alleen een eenzijdig beeld van onszelf schetsen waarin alles goed lijkt te gaan, voelt degene die zich kwetsbaar opstelt zich enorm zichtbaar. ‘Het lijkt me mooi als we allemaal wat meer genadig kunnen zijn. Dat is mijn grote motivatie.’

Aan de slag

Wil je in jouw kerk aan de slag met misbruik en geweld? Wij hebben allerlei werkvormen en materiaal voor je verzameld. 

-> Terug naar verhalen en interviews